BHXH tự nguyện tạo một cơ hội cho người dân được tham gia BHXH, được nhận lương hưu - trợ cấp lúc về già, tạo sự công bằng cho mọi thành phần lao động trong xã hội.

Để nhân dân hiểu về những quyền lợi cũng như mức đóng, mức hưởng khi tham gia BHXH tự nguyện, Ban biên tập phổ biến đến đoàn viên thanh niên một số nội dung theo Luật BHXH năm 2014 và các văn bản hướng dẫn thực Luật, cụ thể như sau:

I. Đối tượng

Đối tượng tham gia là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc diện áp dụng của pháp luật về bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định tại Luật BHXH.

II. Phương thức đóng, mức đóng

1. Phương thức đóng:

Người tham gia BHXH tự nguyện được chọn một trong các phương thức đóng sau để đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất:

- Đóng hàng tháng;

- Đóng 03 tháng một lần;

- Đóng 06 tháng một lần;

- Đóng 12 tháng một lần;

- Đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần;

- Đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu.

Trường hợp người tham gia BHXH đã đủ tuổi nghỉ hưu theo định mà thời gian đã đóng BHXH còn thiếu trên 10 năm nếu có nguyện vọng thì tiếp tục đóng BHXH tự nguyện theo một trong các phương thức (hàng tháng, 03 tháng một lần, 06 tháng một lần, 12 tháng một lần, đóng một lần cho nhiều năm về sau) cho đến khi thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm thì được đóng một lần cho những năm còn thiếu cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu theo quy định.

2. Mức đóng

Mức đóng hằng tháng bằng tỷ lệ 22% mức thu nhập tháng do tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn. Mức thu nhập tháng do tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn theo quy định của Thủ tướng Chính phủ (giai đoạn 2016 – 2020 chuẩn này là 700.000 đồng) và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng.

Từ ngày 01/01/2018, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng bảo hiểm xã hội hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn, cụ thể:

- Bằng 30% đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc hộ nghèo;

- Bằng 25% đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc hộ cận nghèo;

- Bằng 10% đối với các đối tượng khác.

Đối với trường hợp người tham gia BHXH tự nguyện đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng bảo hiểm xã hội còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu, Nhà nước hỗ trợ tiền đóng BHXH tự nguyện từ ngày Luật có hiệu lực (01/01/2016).

III. Mức hưởng

Người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng chế độ hưu trí và tử tuất khi có đủ điều kiện theo quy định.

Về chế độ hưu trí:

1. Lương hưu hàng tháng:

1.1. Điều kiện hưởng:

- Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được hưởng lương hưu do quỹ bảo hiểm xã hội chi trả khi có một trong các điều kiện sau:

+ Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi.

+ Có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên.

- Trường hợp người lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu khi nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi nhưng thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm thì được đóng cho đến khi đủ 20 năm để hưởng lương hưu.

1.2. Mức hưởng: Mức lương hưu hàng tháng của người tham gia BHXH tự nguyện được tính bằng tỷ lệ % lương hưu được hưởng nhân với mức bình quân thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH. Trong đó:

- Từ ngày 01/01/2016 đến trước ngày 01/01/2018 mức lương hưu hàng tháng của người lao động được tính bằng 45% mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH tương ứng với 15 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm thì tính thêm 2% đối với nam, 3% đối với nữ, mức tối đa bằng 75%.

- Từ ngày 01/01/2018 mức lương hưu hàng tháng của người lao động   được tính bằng 45% mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH và tương ứng với số năm đóng BHXH như sau:

+ Lao động nam nghỉ hưu vào năm 2018 là 16 năm, năm 2019 là 17 năm, năm 2020 là 18 năm, năm 2021 là 19 năm, từ năm 2022 trở đi là 20 năm;

+ Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi là 15 năm.

Sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH được cộng thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.

- Đối với người nghỉ hưu trước tuổi do bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên mà trước đó đã có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trở lên thì tỷ lệ % hưởng lương hưu sau khi tính như trên sẽ bị giảm đi 2% cho mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi.

- Mức bình quân thu nhập tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện là bình quân các mức thu nhập tháng của toàn bộ thời gian đóng bảo hiểm xã hội. Đối với người vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện thì mức bình quân tiền lương, tiền công và thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội được tính bằng mức bình quân tiền lương, tiền công và thu nhập tháng đóng BHXH chung của các thời gian.

- Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trở lên, nếu lương hưu hàng tháng thấp hơn mức lương tối thiểu chung thì được quỹ bảo hiểm xã hội bù bằng mức lương tối thiểu chung.

- Lương hưu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá sinh hoạt và tăng trưởng kinh tế theo quy định của Chính phủ.

- Người hưởng lương hưu được cấp thẻ bảo hiểm y tế do quỹ bảo hiểm xã hội đảm bảo.

2. Trợ cấp một lần khi nghỉ hưu:

2.1. Điều kiện hưởng: Người có thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.

2.2. Mức hưởng: Mức trợ cấp được tính theo số năm đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng BHXH thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội.

3. Trợ cấp bảo hiểm xã hội một lần:

3.1. Điều kiện hưởng: Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội một lần khi có một trong các điều kiện sau:

- Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH mà không tiếp tục tham gia đóng BHXH.

- Sau một năm không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 đóng BHXH và có nhu cầu nhận trợ cấp một lần;

- Ra nước ngoài để định cư;

- Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS,... và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.

3.2. Mức hưởng:

Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm được tính bằng 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014. Bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi. Thời gian đóng BHXH chưa đủ 01 năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH. Mức hưởng BHXH 1 lần của đối tượng được Nhà nước hỗ trợ không bao gồm số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện, trừ trường hợp là người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.

4. Bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội:

Người lao động dừng đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện mà chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu hoặc chưa hưởng bảo hiểm xã hội một lần được bảo lưu thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội để làm cơ sở cộng nối với thời gian đóng bảo hiểm xã hội sau này (nếu có) hoặc để hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội khi đủ điều kiện. 

Về chế độ tử tuất:

1.Trợ cấp mai táng:

Đối tượng được hưởng trợ cấp mai táng: Người lao động có tổng thời gian đóng BHXH bắt buộc và tự nguyện từ đủ 60 tháng trở lên; Người đang hưởng lương hưu hoặc người tham gia BHXH tự nguyên nhưng có từ đủ 12 tháng đóng BHXH bắt buộc trở lên khi chết thì người lo mai táng được nhận trợ cấp mai táng bằng 10 tháng lương cơ sở tại tháng người lao động chết.

2. Trợ cấp tuất 1 lần:

Người lao động đang đóng BHXH hoặc đang bảo lưu thời gian đóng BHXH chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp tuất 1 lần tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm tính bằng 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng BHXH trước năm 2014; bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho các năm đóng từ năm 2014 trở đi.

Trường hợp người lao động có thời gian đóng BHXH chưa đủ 1 năm thì mức trợ cấp tuất 1 lần bằng số tiền đã đóng nhưng mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.

Trường hợp người lao động có cả thời gian đóng BHXH bắt buộc và tự nguyện thì mức trợ cấp tối thiểu bằng 0,3 tháng mức bình quân tiền lương và thu nhập tháng đóng BHXH.

Người đang hưởng lương hưu chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp tính theo thời gian đã hưởng lương hưu, nếu chết trong 02 tháng đầu hưởng lương hưu thì tính bằng 48 tháng lương hưu đang hưởng; nếu chết vào những tháng sau đó, cứ hưởng thêm 01 tháng lương hưu thì mức trợ cấp giảm đi 0,5 tháng lương hưu thấp nhất bằng 03 tháng lương hưu hiện hưởng.

3. Trợ cấp tuất hàng tháng:

- Có thời gian đóng BHXH bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên nhưng chưa hưởng BHXH 1 lần.

- Đang hưởng lương hưu mà trước đó có thời gian đóng BHXH bắt buộc đủ 15 năm trở lên.

Một số quyền lợi khác:

Lương hưu được điều chỉnh trên giá cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế phù hợp với ngân sách Nhà nước và Quỹ BHXH.

Người hưởng lương hưu được hưởng BHYT do Quỹ BHXH bảo đảm.

Đây là một chính sách ưu đãi của Nhà nước nhằm quan tâm tới đời sống của người dân khi về già. Vì vậy, mọi người dân hãy tham gia BHXH tự nguyện, lúc còn khoẻ mạnh thì mỗi tháng trích ra 1 phần chi tiêu tham gia BHXH tự nguyện để khi về già được cầm trên tay sổ hưu trí, được hưởng lương hưu và được cấp thẻ BHYT đi khám và chữa bệnh.

Mọi chi tiết xin liên hệ với cơ quan BHXH nơi gần nhất, các đại lý thu BHXH, BHYT hoặc truy cập website: www.bhxhdaknong.gov.vn. Để biết thêm chi tiết xin liên hệ qua số điện thoại đường dây nóng: 0501.3543.367.

 BBT