Thế nhưng cho đến nay, các thế lực thù địch và phần tử cơ hội vẫn đang tìm mọi cách xuyên tạc ý nghĩa của cách mạng Tháng Tám, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với cuộc cách mạng này. Chúng thường rêu rao cho rằng, thành công của Cách mạng tháng Tám chỉ là “một sự ăn may”, là “hứng của ngọt trời cho do thời cơ mang lại”, là giành “khoảng trống quyền lực”, xô “cánh cửa chính trị khép hờ”… Những quan điểm trên là sự xuyên tạc, ngộ nhận, hoàn toàn không đúng sự thật lịch sử.

Thực tế lịch sử đã chứng minh, Cách mạng tháng Tám 1945 không phải “sự ăn may”, mà cách mạng nổ ra và giành thắng lợi là do Đảng Cộng sản Việt Nam đứng đầu là Hồ Chí Minh sáng suốt lựa chọn con đường, tìm cách thức tập hợp quần chúng theo đường lối nhất quán, có thay đổi cách thức tùy hoàn cảnh cụ thể.

Để có thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám, Đảng Cộng sản Việt Nam đã có cả một quá trình dài chuẩn bị chu đáo và công phu trong 15 năm đầy gian khổ, hy sinh trải qua 3 cuộc vận động cách mạng lớn. Trước hết là cuộc đấu tranh cách mạng giai đoạn 1930 - 1935 mà đỉnh cao là Xô Viết Nghệ-Tĩnh 1930-1931, sau đó Đảng bị thực dân Pháp khủng bố trắng và cách mạng lâm vào thoái trào (1932 - 1935), cuộc vận động 1936 -1939 mà nổi bật là cao trào đấu tranh Dân chủ (1938), sự khủng bố gắt gao, ráo riết của thực dân Pháp trong khoảng thời gian này đã gây ra cho Đảng những tổn thất to lớn. Vượt lên những tổn thất ấy, Đảng đã đưa cuộc cách mạng bước tiếp sang chặng đường mới bằng cao trào cách mạng 1939 - 1945. Điểm nổi bật trong khoảng thời gian này là Đảng ta đã xây dựng và phát triển cả lực lượng chính trị, lực lượng vũ trang quần chúng, từ đó phát triển thành lực lượng vũ trang cách mạng. Chính sự dấy lên của các cao trào tiền khởi nghĩa ấy là cơ sở để Đảng ta chủ động chuẩn bị lực lượng, nắm bắt thời cơ và phát động toàn dân tiến hành tổng khởi nghĩa sau này. Mặt khác, thông qua 3 cuộc vận động cách mạng ấy đã giúp Đảng ta từng bước xác định và hoàn thiện đường lối chiến lược, sách lược tiến hành cách mạng, đặc biệt là phương châm chiến lược: Kết hợp chặt chẽ đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, phát triển từ khởi nghĩa từng phần tiến tới tổng khởi nghĩa.

 Đồng thời, để có được thắng lợi của cuộc cách mạng Tháng Tám Đảng Cộng sản Việt Nam đã kịp thời nắm bắt và giành thời cơ tổ chức tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Từ khi Nhật đầu hàng Đồng minh cho đến khi quân Đồng minh vào nước ta, thời cơ cho cách mạng chỉ tồn tại trong một thời gian rất ngắn. Nếu như Đảng Cộng sản Việt Nam không nhận định đúng và chớp thời cơ nhanh chóng, kịp thời thì thời cơ đó sẽ trôi qua, cách mạng sẽ gặp khó khăn, thậm chí là khó  giàng được thắng lợi. Với đòn đánh quyết định của Hồng Quân Liên Xô vào đội quân Quan Đông của Nhật đã làm cho quân Nhật bị thất bại thảm hại và đến ngày 15/8/1945 Nhật Hoàng tuyên bố đầu hàng quân Đồng Minh vô điều kiện. Ở Việt Nam bọn tay sai của chúng là chính phủ Trần Trọng Kim cũng đã hoang mang đến cực độ.Đứng trước thời cơ quan trọng như vậy, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “đây là một thời cơ quý và hiếm nếu bỏ qua thì không bao giờ có nữa”, và với quyết tâm: lúc này không giải phóng được dân tộc thì chẳng những toàn thể quốc gia dân tộc còn chịu mãi kiếp ngựa trâu mà quyền lợi của bộ phận, giai cấp đến vạn năm cũng không đòi lại được. Trong thời khắc quyết định của lịch sử dân tộc, giữa tháng Tám năm 1945, từ mảnh đất Tân Trào lịch sử, khi Lệnh Tổng khởi nghĩa được phát ra, Nguyễn Ái Quốc kêu gọi: “Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc ta đã đến. Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà tự giải phóng cho ta”. Tổng bộ Việt Minh ra hiệu triệu: “Trước cơ hội có một không hai này, toàn thể dân tộc ta phải đem hết lực lượng, dùng hết can đảm, bao quanh đạo quân Giải phóng Việt Nam, tung xương máu ra đánh đuổi giặc Nhật, đòi lấy tự do, hạnh phúc cho nhân dân”.  Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh, hơn 20 triệu đồng bào ta đã nhất tề vùng lên giành chính quyền trong 15 ngày, từ 13 đến 28/8/1945. Chính quyền trong cả nước đã thuộc về nhân dân.

Có thể nói Cách mạng Tháng Tám thành công là kết quả tổng hợp của nhiều yếu tố. Ngoài bối cảnh thế giới có những chuyển biến mau lẹ, thuận lợi thì yếu tố chủ quan vẫn là cơ bản, quyết định. Đặc biệt là vai trò lãnh đạo của Đảng ta, đứng đầu là lãnh tụ Hồ Chí Minh. Cách mạng Tháng Tám nổ ra và thành công là minh chứng hùng hồn khẳng định, Đảng ta đã nghiên cứu và vận dụng Chủ nghĩa Mác-Lênin một cách linh hoạt, sáng tạo vào điều kiện hoàn cảnh cụ thể đất nước, năm bắt tình thế cách mạng và thời cơ cách mạng để đề ra đường lối cách mạng đúng đắn, lựa chọn phương pháp cách mạng phù hợp.

Thời gian càng lùi xa thì ý nghĩa lịch sử, giá trị thời đại, sức sống mãnh liệt của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 càng lan tỏa. Trách nhiệm của những người Việt Nam yêu nước chân chính trước hết là hiểu đúng, nhận thức rõ về ý nghĩa lịch sử, giá trị thời đại của Cách mạng Tháng Tám. Mặt khác, mỗi người, mỗi tập thể phải biết phát huy truyền thống, tinh thần, bài học kinh nghiệm của Cách mạng Tháng Tám vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đồng thời phải luôn tỉnh táo, đề cao cảnh giác, nhận rõ những âm mưu và hành động thâm hiểm của các thế lực thù địch, phản động để kiên quyết vạch trần, đấu tranh phản bác.

ThS. Nguyễn Việt Hải,  Trường Chính trị tỉnh Đắk Nông