Mùa hè nắng chang chang, trời oi ả, Bác vẫn đi bách bộ ra tận đình Hội đồng (Hội đồng Chính phủ hay họp ở ngôi đình cổ này) cách ba, bốn trăm mét. Lúc đi bách bộ Bác thường nhận xét các cây bên đường, rễ cây đa này cho bắt xuống đâu, cành cây hoa giấy nọ nên cho ngả về phía nào. Mồ hôi ra ướt áo, Bác bảo: Mình đi chơi mà còn đẫm mồ hôi như thế thì các chiến sĩ pháo binh ngoài trận địa, các công nhân mỏ than trong lò còn mệt biết bao, phải lo nước giải khát cho các chú ấy.
Trời nóng bức quá tôi đi bên cạnh quạt cho Bác. Lúc đầu vì chưa chuẩn bị nên mang quạt lông chim, Bác phê bình nhẹ nhàng: Chú làm như ở trong triều. Tôi vội cất đi. Khi Bác đi qua bụi cọ tôi nghĩ ra cách: ta cắt mảnh lá cọ làm quạt chắc Bác vừa ý. Quạt lá cọ có cái tiện là nếu đầu tua rách thì cắt bớt đi. Ngày hôm sau tôi đã có quạt lá cọ đi phe phẩy bên cạnh Bác. Quả nhiên đi bách bộ xong Bác bảo để quạt lại cho Bác. Về sau ở trong cơ quan xuất hiện rất nhiều quạt lá cọ. Bác sợ lạc mất quạt của Bác nên Bác châm thuốc lá vào quạt làm dấu. Bác cũng dùng quạt giấy nhưng quạt giấy có nhược điểm là lúc mới có mùi hôi khó chịu, lúc cũ hay gẫy nan. Theo ý Bác tôi đã phải làm nẹp băng dính mấy nan gẫy rồi nhưng Bác không chịu cho thay cái mới.
Buổi chiều trước lúc làm việc Bác ăn nhẹ bát con cháo sữa hay cháo ngô non, hoặc có lúc một cốc con mật ong. Bác làm việc rất tập trung. Muốn tiếp cận Bác phải đánh tiếng trước nếu không Bác giật mình. Năm giờ chiều Bác đi sang nhà ăn, về trên gác nhà sàn Bác lại đi bách bộ theo hành lang hai chục vòng rồi mới vào buồng nghỉ đọc báo và xoa bóp trước lúc ngủ.
Bác ăn thanh đạm và vẫn giữ khẩu vị quê hương Nghệ An: dưa, cà, cá quả kho đường khô và chắc. Mỗi tuần Bác nhịn ăn chiều thứ năm. Không ai hỏi Bác tại sao nhưng anh em đoán Bác muốn đồng cam cộng khổ với nhân dân lao động đang sống khó khăn.
Bữa sáng Bác ăn cháo hoặc phở. Buổi trưa Bác ăn hai miệng bát cơm với dưa và vài quả cà để cùng vào một chiếc đĩa con, một đĩa thịt nhỏ xào và một bát canh chua. Khi dọn mâm mời Bác thường phải để thêm một bát con thừa. Vào ăn Bác dự liệu nếu ăn không hết thì Bác san bát canh sang bát con ấy để về sau người khác còn dùng được. Ăn xong tự Bác xếp lại đĩa to, đĩa con, bát to, bát con để gọn trong mâm, đậy lồng bàn lại. Đồng chí phục vụ chỉ còn việc bê cả mâm đi. Bữa cơm chiều cũng tương tự như bữa cơm trưa.
Bác sống ở châu Âu nhiều năm cũng biết uống rượu vang; rượu trắng. Nhưng từ khi bị bệnh Bác bỏ không uống. Có hôm nhìn chai nước trắng đun sôi để nguội ở tủ đầu giường, Bác nói đùa: đó là chai vốtka.
Tin, ảnh: BBT (st)
